Dzisiaj rozpoczyna się XXVI Ogólnopolski Festiwal Pieśni Patriotycznej i Religijnej Wojska Polskiego – Hrubieszów 2022. Jest to dobra okazja aby przypomnieć  historię tego wydarzenia, o jego pomysłodawcach, organizatorach, wykonawcach oraz znaczeniu dla środowiska hrubieszowskiego.

Obchody Jubileuszu XXV –lecia Festiwalu na prośbę Redakcji Biuletynu Towarzystwa Regionalnego Hrubieszowskiego, niejako podsumowałem artykułem pt. „25-lecie Festiwalu Pieśni Patriotycznej i Religijnej Wojska Polskiego” zamieszczonym w Nr 57/2021, który jest jeszcze do pozyskania w biurze TRH. Poniżej pełny tekst artykułu.

25-lecie Festiwalu Pieśni Patriotycznej i Religijnej Wojska Polskiego

W dniach 18 – 21 listopada 2021 r. odbył się w Hrubieszowie XXV Festiwal Pieśni Patriotycznej i Religijnej Wojska Polskiego – Hrubieszów 2021, którego jubileuszowa edycja miała się odbyć w listopadzie 2020 r. lecz z powodu ograniczeń związanych z pandemią koronawirusa została odwołana.

XXV Festiwal PPiR WP był realizowany jako zadanie publiczne powierzone przez Ministra Obrony Narodowej stowarzyszeniu “Bezpieczny Powiat Hrubieszowski”, a partnerami stowarzyszenia byli 2. Hrubieszowski Pułk Rozpoznawczy im. Mjr Henryka  Dobrzańskiego “Hubala” i Hrubieszowski Dom Kultury.

Laureatami Festiwalu oraz zdobywcami nagród Ministra Obrony Narodowej w kategorii solistów zostali:

Martyna Temporowicz – I miejsce, Hrubieszowski Dom Kultury,
Aleksandra Stawarz – II miejsce, Klub 21. Brygady Strzelców Podhalańskich Rzeszów,
Gabriela Tomaka – III miejsce, Klub 21. Brygady Strzelców Podhalańskich Rzeszów.

Laureatami Festiwalu oraz zdobywcami nagród Ministra Obrony Narodowej w kategorii zespoły wokalno-instrumentalne zostali:

Zespół “El Fuego” – I miejsce, Klub 25. Brygady Kawalerii Powietrznej Nowy Glinnik,
Zespół “Sonos Corde” – II miejsce Klub 11. Mazurskiego Pułku Artylerii Węgorzewo,
Zespół “Ad Gentes” – Klub 2. Pułku Inżynieryjnego Inowrocław.

Rada Artystyczna Festiwalu przyznała ponadto na wnioski sponsorów dwie dodatkowe nagrody, których nie przewidywał Regulamin Festiwalu:

Grand Prix Festiwalu oraz nagrodę ufundowaną przez Stowarzyszenie Artystów Wykonawców Utworów Muzycznych i Muzyczno-Słownych (SAWP) dla Karoliny Ziętek z Klubu 25. Brygady Kawalerii Powietrznej Nowy Glinnik oraz nagrodę specjalną w formie Stypendium im. zmarłej w 2020 r. Jolanty Wojtaś-Zapory – członkini Rady Artystycznej Festiwalu od pierwszej jego edycji – ufundowaną przez jej męża Roberta Zaporę dla Dominiki Malec z Klubu 21. Brygady Strzelców Podhalańskich Rzeszów.

Patronat Narodowy nad Festiwalem objął Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda, a Patronaty Honorowe Mariusz Błaszczak Wiceprezes Rady Ministrów Minister Obrony Narodowej, Jacek Sasin Wiceprezes Rady Ministrów Minister Aktywów Państwowych, Piotr Gliński Wiceprezes Rady Ministrów Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Lech Sprawka Wojewoda Lubelski, Jarosław Stawiarski Marszałek Województwa Lubelskiego oraz Marta Majewska Burmistrz Miasta Hrubieszowa.

W pięciu koncertach konkursowych, koncercie inauguracyjnym i koncercie galowym wystąpiło 148 wykonawców; 35 solistów oraz 17 zespołów wokalno-instrumentalnych z całej Polski, reprezentujących wojskowe kluby kultury oraz cywilne kluby kultury współpracujące z wojskiem, m.in. z Choszczna, Siemierowic, Grójca, Starachowic, Warszawy, Lublina, Inowrocławia, Wołajowic, Rzeszowa, Węgorzewa, Białegostoku, Nowego Glinnika, Dęblina, Koszalina Zamościa, Bydgoszczy, Chełma, Przemyśla, Gdyni, Hrubieszowa, Grabowca i Przasnysza.

Gościnnie na scenie festiwalowej wystąpił Zespół “Lechici” z Hrubieszowa oraz Orkiestra Wojskowa z Lublina.

Występy wykonawców w koncertach konkursowych oceniała Rada Artystyczna w składzie: Wanda Kwietniewska – Przewodnicząca oraz Mieczysław Jurecki, Robert Zapora, Sławomir Wierzcholski, Andrzej Sar I ks. Andrzej Puzon.

Inicjatywa organizacji w Hrubieszowie Festiwalu Pieśni Patriotycznej i Religijnej Wojska Polskiego zrodziła się niemal równolegle z inicjatywą powrotu do Hrubieszowa jednostki wojskowej.

Po likwidacji w 1988 r. stacjonującego w Hrubieszowie 8 Bydgoskiego Pułku Zmechanizowanego na bazie którego utworzono 8. Ośrodek Materiałowo-Techniczny, a co tak naprawdę oznaczało – okazało się to niebawem – likwidację wojska w Hrubieszowie, rozpoczęła się kilkuletnia batalia o powrót wojska do naszego miasta, w którą zaangażowało się praktycznie całe środowisko hrubieszowskie.      

Starania te zakończyły się sukcesem, bowiem już 25 maja1994 r. zostało wydane Zarządzenie Szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego Nr 031/Org., które stanowiło, iż na bazie 8. Ośrodka Materiałowo-Technicznego sformułowany zostanie 2 Pułk Rozpoznawczy Krakowskiego Okręgu Wojskowego – JW 4055.

Pierwszy okres formowania pułku zakończony został z końcem 1995 r., a meldunek o zakończeniu formowania 2 Pułku Rozpoznawczego. w dniu 05 stycznia 1996 r. złożył płk. dypl. Zenon Michalak. Rok 1996 zapisał się w historii 2 Pułku Rozpoznawczego także innymi wydarzeniami zasługującymi na odnotowanie.

W dniu 6 maja 1996 r. na podstawie Decyzji Ministra Obrony Narodowej Nr 70/MON 2 Pułk Rozpoznawczy otrzymał miano “Hrubieszowski”, przejął tradycje 2 Pułku Straży Przedniej i 2 Pułku Strzelców Konnych z okresu 1789 – 1944, w tym 2 Pułku Strzelców Konnych, który stacjonował w Garnizonie Hrubieszów w latach 1921 – 1939.         

Patronem pułku został mjr Henryk Dobrzański “Hubal”, który w latach 1934 – 1936 w 2 Pułku Strzelców Konnych był kwatermistrzem, a Święto Pułku ustanowione zostało na dzień 17 czerwca, tj. dzień złożenia pierwszej przysięgi żołnierskiej w 2 Hrubieszowskim Pułku Rozpoznawczym. Natomiast w dniu 18 czerwca 1996 r. podczas uroczystości na stadionie hrubieszowskim odbyła się uroczystość nadania Pułkowi Sztandaru, który z inicjatywy Rady Miejskiej w Hrubieszowie ufundowany został przez społeczeństwo Ziemi Hrubieszowskiej.

Formowaniu się 2. Hrubieszowskiego Pułku Rozpoznawczego towarzyszyła aktywna działalność Garnizonowego Klubu Oficerskiego oraz rodząca się  inicjatywa organizacji w Hrubieszowie Festiwalu Pieśni Patriotycznej i Religijnej Wojska Polskiego, której pomysłodawcami byli ks. Andrzej Puzon proboszcz parafii pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy oraz środowisko wojskowe 2. Hrubieszowskiego Pułku Rozpoznawczego pod dowództwem płk. Zenona Michalaka.

Inspiracją dla tej inicjatywy stał się udział Zespołu “Lechici” w dniach 7-9 lipca 1994 r. w Ogólnopolskim Festiwalu Piosenki Żołnierskiej w Gdyni – Arsenał Artystyczny Gdynia ’94 . Udział naszego zespołu w Festiwalu zakończył się zdobyciem  III miejsca i Brązową Nutką, zdobyciem kryształowego pucharu, nagrodą ufundowaną przez dyrektora Reprezentacyjnego Zespołu Centralnego Wojska Polskiego, nagrodą pieniężną w wysokości 10 mln zł ufundowaną przez Ministra Kultury i Sztuki oraz nagrodą w postaci zestawu albumów, ufundowaną przez dyrektora wydawnictwa „Bellona”.

Jak dużą wagę przywiązywano do inicjatywy organizacji w Hrubieszowie Festiwalu Pieśni Patriotycznej i Religijnej Wojska Polskiego zaświadcza fakt, że już w listopadzie 1994 r. odbył się w Hrubieszowie Okręgowy Festiwal Pieśni Patriotycznej i Religijnej Krakowskiego Okręgu Wojskowego.

Zainteresowanie tym wydarzeniem było na tyle obiecujące, że przy wsparciu Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego, zaangażowaniu Dowództwa Krakowskiego Okręgu Wojskowego, Dziekanatu Krakowskiego Okręgu Wojskowego, władz administracyjno – samorządowych woj. zamojskiego i miasta Hrubieszowa oraz Dowództwa Garnizonu Hrubieszów w dniach 7 – 10 listopada 1995 r. odbył się I Ogólnopolski Festiwal Pieśni Patriotycznej i Religijnej Wojska Polskiego – Hrubieszów 1995, pod patronatem Departamentu Stosunków Społecznych Ministerstwa Obrony Narodowej i licznym wsparciu lokalnych przedsiębiorców i instytucji.

Z racji działalności w samorządzie miasta Hrubieszowa, samorządzie powiatu hrubieszowskiego oraz w Stowarzyszeniu “Bezpieczny Powiat Hrubieszowski” miałem zaszczyt i przyjemność uczestniczenia w organizacji Okręgowego Festiwalu Pieśni Patriotycznej i Religijnej Wojska Polskiego Krakowskiego Okręgu Wojskowego oraz od I do XXV Festiwalu o statusie “Ogólnopolski”.

Kolejne Festiwale, w tym V Jubileuszowy w 2000 r., a więc w roku Jubileuszu 600-lecia miasta Hrubieszowa odbywały się w okresie podległości 2 Hrubieszowskiego Pułku Rozpoznawczego, który był głównym organizatorem festiwalu, pod Dowództwo Krakowskiego Okręgu Wojskowego i Dowództwo 2 Korpusu Zmechanizowanego w Krakowie.

W 2004 r. zmieniła się podległość 2 Hrubieszowskiego Pułku Rozpoznawczego, który przeszedł pod kierownictwo Dowódcy Wojsk Lądowych, a z początkiem 2014 r. pod kierownictwo Dowódcy Generalnego Rodzajów Sił Zbrojnych.

W nowej strukturze 2 Hrubieszowski Pułk Rozpoznawczy przy współpracy z kolejnymi Dowództwami, Ordynariatem Polowym Wojska Polskiego, samorządami lokalnymi i sponsorami oraz Hrubieszowskim Domem Kultury organizuje następne edycje Festiwalu w tym X Jubileuszowy (2005 r.) i XV Jubileuszowy (2010 r.).

Festiwal XV zapisał się dużym sukcesem Magdaleny Burdy reprezentującej 2. Hrubieszowski Pułk Rozpoznawczy im. mjr Henryka Dobrzańskiego, która “wyśpiewała” I miejsce w kategorii soliści. W kategorii zespołów I miejsce zajął zespół „Akwarium” z Klubu Garnizonowego z Przemyśla.

W miarę upływu lat organizatorzy kolejnych edycji Festiwalu napotykają na coraz większe trudności z jego realizacją, a przede wszystkim trudności z jego finansowaniem. Można nawet pokusić się o stwierdzenie, że przetrwał on tylko dzięki wysiłkom 2. Hrubieszowskiego Pułku Rozpoznawczego, samorządom hrubieszowskim oraz samorządom z sąsiednich powiatów, sponsorom prywatnym i publicznym, darowiznom osób prywatnych oraz organizacjom pozarządowym, m.in. Związkowi Gmin Lubelszczyzny, Związkowi Gmin Ziemi Hrubieszowskiej, Stowarzyszeniu “Bezpieczny Powiat Hrubieszowski”, które w 2012 r. podpisało umowę o współpracy z Jednostką Wojskową 4055.

Sytuacja ta uległa poprawie w 2015 r., tj. roku organizacji XX Jubileuszowego Festiwalu. Po raz pierwszy realizacja tego wydarzenia  odbywała się z dofinansowaniem Ministerstwa Obrony Narodowej w ramach realizacji zadania publicznego. W drodze konkursu ofert MON powierzył realizację tego zadania Stowarzyszeniu “Bezpieczny Powiat Hrubieszowski”, przyznając jednocześnie dotację w kwocie 40 ts. zł.  Ponadto stowarzyszenie pomogło zgromadzić i obsłużyć z darowizn przeznaczonych na sfinansowanie koncertów towarzyszących festiwalowi kwotę – 39.250,00 zł..

Organizacja Festiwali XXI, XXII, XXIV i XXV odbywała się również w formie zadań publicznych powierzanych przez Ministra Obrony Narodowej w drodze konkursu Stowarzyszeniu “Bezpieczny Powiat Hrubieszowski”, które w ten sposób pozyskało na organizację pięciu edycji Festiwalu ogółem 488.350,00 zł. dotacji (plus 132 tys. w 2022 r.). 

Przy organizacji wszystkich Festiwali realizowanych w formie zadania publicznego partnerami Stowarzyszenie “Bezpieczny Powiat Hrubieszowski” byli 2. Hrubieszowski Pułk Rozpoznawczy oarz Hrubieszowski Dom Kultury.

XXIII edycja Festiwalu realizowana w 2018 r. nie była realizowana jako zadanie publiczne i nie uzyskała bezpośredniego dofinansowania Ministerstwa Obrony Narodowej. Głównym organizatorem tego Festiwalu był 2. Hrubieszowski Pułk Rozpoznawczy przy wsparciu samorządów, sponsorów i organizacji pozarządowych. Przy organizacji Festiwalu zaangażowany był Hrubieszowski Dom Kultury oraz Stowarzyszenie “Bezpieczny Powiat Hrubieszowski”, które pomogło zgromadzić i zagospodarować na organizację Festiwalu   46.398,80 zł darowizn.

Festiwal przetrwał i doczekał się Jubileuszu XXV-lecia dzięki wsparciu Ministra Obrony Narodowej, współpracy z samorządami regionu, duchowieństwem oraz partnerami społecznymi i niewątpliwie przyczynił się do:

– podwyższenia poziomu artystycznego wykonawców – amatorów reprezentujących kluby wojskowe, jednostki wojskowe i inne instytucje Sił Zbrojnych RP oraz podmiotów cywilnych współpracujących z wojskiem,

– kształtowania odpowiednich postaw patriotycznych i moralnych w młodym pokoleniu poprzez pogłębianie znajomości historii dziejów narodu polskiego,

– rozwijania i podtrzymywania takich m.in. wartości jak: tożsamość narodowa,
umożliwiania prezentacji osiągnięć i wymiany doświadczeń artystów – amatorów z klubów wojskowych, jednostek wojskowych i innych instytucji Sił Zbrojnych RP,

– upowszechniania wartości patriotycznych i religijnych wśród lokalnego społeczeństwa oraz uczestników festiwalu, a szczególnie młodego pokolenia,

– integracji międzypokoleniowej uczestników festiwalu oraz wzbogacenia oferty
kulturalnej w środowisku lokalnym, promocji Wojska Polskiego i działalności kulturalnej      klubów wojskowych.

autor: Zdzisław Kosakowski, Wiceprezes Stowarzyszenia „BPH”